آداب نوشیدن چای در چایخانه که نمی‌دانستید/ رسم جالب ترک‌ها در ریختن چای/ تصویری از چایخانه صحن غدیر در حرم امام رضا (ع)
تاریخ انتشار: ۱۳ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۴۰۰۸۶۸
نوشیدن چای در ایران سابقه‌ای آنچنان طولانی ندارد اما آداب تعارف کردن چای آنقدر در فرهنگ ما جا افتاده که زندگی بدون این نوشیدنی را غیرقابل تصور کرده است؛ از مهمانی‌ها تا چایخانه‌ها و مراسم رسمی و حتی مذهبی، چای خوردن قواعد و معنای خاص خود را دارد.
به گزارش همشهری آنلاین، رسم نوشیدن قهوه در ایران ظاهرا مربوط به دوران گسترش اسلام است اما راه افتادن مکانی عمومی به عنوان قهوه‌خانه در دوران صفوی آغاز شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قهوه‌خانه‌ها پاتوق طبقه مرفه و روشنفکر جامعه بوده و مردم عادی معمولا به نوشیدن انواع دمنوش در خانه اکتفا می‌کردند؛ نوشیدن چای اما دیرتر رایج شد و تا زمان قاجار در ایران اثری از چای خوردن نبود تا اینکه یکی از فارغ‌التحصیلان مدرسه دارالفنون که برای ادامه تحصیل به سوربن فرانسه رفته بود، به عنوان سفیر ایران راهی هند شد و با پدیده‌ای به نام چای آشنا گشت.
محمد میرزای چایکار که بعدها به کاشف السلطنه چایکار شهرت یافت در زمان مظفر الدین شاه قاجار شیوه کاشت و مصرف چای را آموخت و بازرگانی این گیاه را راه‌اندازی کرد. او را اولین ایرانی تاجر چای دانسته‌اند. در آن زمان، نوشیدن چای به قشرهای مرفه و خانواده‌های رجال و درباری ایران اختصاص داشت.
چای قندپهلوی ایرانی
پس از افزایش واردات چای و توسعه کشت و تولید آن در ایران، نوشیدن چای از عادات روزانه مردم شد و آنقدر در فرهنگ ایرانی اهمیت پیدا کرد که خانواده‌ها در جهیزیه دخترانشان یک دست کامل سماور و قوری و استکان و نعلبکی می‌گذارند. جالب اینکه استکان یک واژه روسی است و اغلب استکان‌ها وارداتی بودند.
پیش از رواج استکان، ظرف‌های چای‌نوشی به شکل‌ها و از جنس‌های گوناگون ساخته می‌شد. کاسه، پیاله و فنجان‌های سفالین، چینی و مسین ازجمله ظروف چای‌نوشی بود و هنوز اصطلاح یک پیاله چای به کار می‌رود. استکان چای را در قدیم به صورت کمرباریک می‌ساختند. این کمرِ باریک، هم تفاله چای را در استکان نگه می‌دارد و هم نگه‌داشتن آن در دست و جابجا کردن و نوشیدن چای را آسان می‌کند.
هنوز هم دعوت به نوشیدن یک استکان چای یکی از تعارف‌های معمول است و پذیرایی با چای و آوردن پی‌درپی آن در استکان‌های کمر باریک یکی از رایج‌ترین شیوه‌های مهمان‌نوازی ما ایرانی‌ها محسوب می‌شود. به همین دلیل داشتن تعداد زیادی استکان نعلبکی در خانه در برخی مناطق نشان گشاده‌دستی است. همچنین یک باور عوامانه وجود دارد که ردیف شدن تصادفی چند استکان‌نعلبکی در راستای هم نشانه‌ای از آمدن مهمان سرزده است.
قهوه‌چی‌ها چای می‌ریزند اما هنوز به این نام خوانده می‌شوند
در برخی طوایف و اقوام جنوب و شمال ایران، چای بسیار غلیظ نوشیده می‌شود و اگر میزبانی چای کمرنگ برای میهمان خود بیاورد، به نوعی بی‌احترامی کرده است؛ ترک‌ها برای چای کمرنگ ضرب المثلی هم دارند و هر گاه چای کمرنگ ببینند به شوخی می‌گویند: «انگار پاسبان دیده رنگش پریده!». به هر حال چای باید «لبریز و لبسوز و لبدوز» باشد چرا که خالی بودن یا سرد بودن استکان چای به معنای کم ارزش بودن مهمان تلقی می‌شود.
گاه مهمان بعد از نوشیدن پی‌درپی چندین استکان چایْ، دیگر میلی به نوشیدن ندارد، پس کافی است تا استکان را روی نعلبکی بخواباند و یا آن را وارونه کند و برگرداند، به صورتی که نعلبکی درپوشی برای استکان شود. در قهوه‌خانه‌ها هم پس از نوشیدن چند استکان چای، نعلبکی را وارونه بر در استکان می‌گذارند تا قهوه‌چی دیگر چای نیاورد.
برخی آداب چای هم مربوط به مراسم است؛ در یک مجلس، شروع تعارف چای از بزرگتر جمع است؛ در برخی مناطق ایران اگر خانواده دختر برای خواستگار دو استکان چای بگذارند به معنای عدم تمایل به وصلت است؛ متقابلا اگر دختر استکان چای را در دست بگیرد و بنوشد به معنای راضی بودن او به این ازدواج است. تعارف کردن چای دو رنگ هم یکی از رسوم مراسم بله‌بران در برخی شهرهاست.
چایخانه صحن غدیر در حرم امام رضا (ع)
بر اساس روایت «کولیور رایس» - جهانگرد دوره قاجار - رسم جالب در آن زمان وجود داشته: برخی زنان استکان روضه را به گرو می‌گرفتند و نذر می‌کردند اگر حاجتشان برآورده شود، سال بعد در مراسم روضه‌خوانی شرکت کنند و یک دست استکان به این روضه خانه هدیه دهند؛ اگر حاجت فرد تا سال بعد برآورده نمی‌شد، وی همان استکان را باز می‌گرداند. در سال‌های اخیر نیز نذر چای در غالب ایستگاه‌های صلواتی در محلات مختلف رواج پیدا کرده و بین مردم محبوبیت دارد تا آنجا که حرم رضوی نیز چایخانه‌ای مخصوص زائران راه‌اندازی کرده است.
نوشیدن چای آداب و رسوم بیشتری هم دارد و اقوام مختلف ایرانی هر کدام نکات خاص خود را دارند؛ شما چه رسوم و نکاتی را در ریختن و نوشیدن چای رعایت می‌کنید؟
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: نوشیدن چای استکان چای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۴۰۰۸۶۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وعده صادق آب به خانه مورچه ریخت/ نمایش باطن حقوق بشر آمریکایی
به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله سید محمد مهدی حسینی همدانی ضمن تسلیت سالروز شهادت رئیس مذهب شیعه گفت: امام جعفر صادق (ع) خیرخواه مردم بود و مصلحت آنها را می‌خواست اما دیگران تحمل نکردند و او را اذیت و آزار و شکنجه روحی دادند و آتش به خانه او انداختند.
وی مطرح کرد: ۱۶ اردیبهشت سال ۱۳۷۴ آمریکای پلید علیه ایران اعلام تحریم همه جانبه کرده و در ۱۶ اردیبهشت سال ۱۳۹۷ نیز اعلام کرد که از برجام خارج شده است. این مورد به همراه صدها کار دیگر برای این بود که ایران را به زانو در بیاورد و به انزوا بکشاند.
نماینده ولی فقیه در استان البرز افزود: هدف آمریکا این بود که سلطه خود را مجدد بر این کشور حاکم کند اما ایران از کشوری که در دوران طاغوت وابسته کامل بود به قدرت منطقه‌ای تبدیل شد و قدرت بازدارندگی آن از مرزهای جغرافیایی اش فراتر رفت.
ایران با صلابت از عزت خود پاسداری می‌کند
آیت الله حسینی همدانی بیان کرد: ایران با صلابت از عزت و افتخارات خود پاسداری کرده و در صورت لزوم، از درون خاک خود دشمن را در کیلومترها آن طرف تر مورد حمله قرار می‌دهد تا فکر جسارت دیگری به سرش نزند.
وی با بیان اینکه همه اینها به برکت تبعیت از تعالیم و دستورات قرآن و عترت و رهبری‌های پرورش یافته مکتب اهل بیت (ع) است، عنوان کرد: امام صادق (ع) به ما آموختند که در مسائل پیش رو چگونه باید عمل کنیم؟ ما شاگران مکتب او هستیم.
امام جمعه کرج خاطرنشان کرد: این کشور دو راهی‌های دشواری را تجربه کرده که در آن راه‌های درستی توسط مقام معظم رهبری انتخاب و موجب نجات کشور شده است. ایشان دستور دادند کرانه باختری برای نجات خود باید مسلح شود.
سران برخی کشورها هنوز در خواب هستند
نماینده ولی فقیه در استان البرز اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب قبلاً به دانشجویان اروپا و آمریکا نامه داده و آنها را نسبت به آینده امیدوار کرده بودند و امروز جنبش‌های دانشجویی بزرگی در دانشگاه‌های آمریکا و اروپا به راه افتاده و کشورهای دیگر هم یکی یکی به آن می‌پیوندند.
وی افزود: اما هنوز سران برخی کشورها که باید در خط مقدم مبارزه با اسرائیل باشند در خواب و ساکت هستند. دانشجویان باطن حقوق بشر آمریکایی را نمایان کردند و کسانی که علیه صهیونیست‌ها به خیابان‌های آمریکا می آیند، نخبگان، فرهیختگان و اساتید هستند.
شکاف بین دولت و ملت آمریکا کاملاً مشهود است
آیت الله حسینی همدانی اضافه کرد: این امر نشان داد که سرمایه گذاری که سال‌ها انجام دادند تا ظلم به فلسطین دیده نشود، جواب نداده و شکاف بین دولت و ملت آمریکا کاملاً مشهود است. بی بی سی نیز خود آتش بیار معرکه و سلاح دهنده به اسرائیل است.
امام جمعه کرج با اشاره به اینکه بی بی سی برای منحرف کردن افکار عمومی برای ایران قصه می‌سازد و خود در دام همین قصه گرفتار شده است، خاطرنشان کرد: عملیات وعده صادق چهره‌های واقعی دشمن را صادقانه به عالم نشان داد و مردم ما امروز با اطمینان بیشتری آمریکا را لعن می‌کنند.
نماینده ولی فقیه در استان البرز اظهار کرد: وعده صادق آب به خانه مورچه ریخت و همه آنها با یکدیگر بد شده اند و در حال استعفا دادن هستند و همین اتفاق پیروزی است. همچنین اعتراضات دانشجویی همه عرصه‌ها را بر دشمنان تنگ‌تر کرده است.
اسرائیل به تنهایی جنایتکار جنگی نیست
وی عنوان کرد: اگر رژیم صهیونیستی پس از بیش از ۲۰۰ روز بدون اینکه اسرا را آزاد یا حماس را نابود کرده باشد، آتش بس کند، شکست بزرگ‌تری را پذیرفته است. از برخی سازمان‌ها بر می‌آید و بعید نیست که به این منحوس جایزه صلح نوبل نیز بدهند.
آیت الله حسینی همدانی تصریح کرد: اسرائیل به تنهایی جنایتکار جنگی نیست، بلکه همه کسانی که به آن اسلحه دادند و تشویق کرده و فضا را برای جنایت‌هایش آماده کردند تا به نسل کشی و کشتن انسان‌های بی گناه بپردازد، همه جنایتکار جنگی هستند.
امام جمعه کرج گفت: مواردی پیش می‌آید که رهبر معظم انقلاب در مجالس رسمی به مواردی اشاره و از موضوعی که منافع ملت و جامعه را هدر داده گلایه می‌کنند. چرا در این مواقع مدعی العموم و دستگاه قضا برای استیفای حق مردم به سرعت وارد عمل نمی‌شود؟
باید به سرعت دستورات روی زمین مانده رهبر را اجرایی کرد
وی با تاکید بر اینکه باید به صورت جدی مطالبه و دستورات روی زمین مانده رهبر معظم انقلاب را به سرعت اجرایی کرد، گفت: ماه دوم سال جدید به نیمه رسید اما هنوز طرح و ایده‌ای برای مشارکت مردم در جهش تولید و مسائل اقتصادی ارائه نشده است.
نماینده ولی فقیه در استان البرز با اشاره به اینکه حداقل متولیان در استان طرح و ایده ارائه دهند تا کار به سرعت آغاز شود، تصریح کرد: کشور و نظام ما اسلامی است و باید دستورات و مقررات اسلام به ویژه مواردی که جنبه عمومی و اجتماعی دارند رعایت شوند.
آیت الله حسینی همدانی یکی از این موارد را عفاف و حجاب دانست و ضمن قدردانی و حمایت از نیروی انتظامی بابت اجرای طرح نور بیان کرد: مواردی را خدا حرام اعلام کرده و برای آنها حد قرار داده و در قانون نیز ممنوع اعلام شده اما عده‌ای برای عدم رعایت احکام الهی در جامعه تلاش می‌کنند.
مسؤولان از تخریب جامعه جلوگیری کنند
وی شرب خمر را نمونه‌ای از این موضوع برشمرد و با بیان اینکه برخی افراد خلاف‌ها را عادی جلوه می‌دهند تا فراگیر شود، از مسؤولان مربوطه خواست با جدیت وارد شوند و از تخریب جامعه جلوگیری کنند و گفت: در قانون تفاوتی بین افراد وجود ندارد.
امام جمعه کرج با تاکید بر ضرورت حضور پرشور در مرحله دوم انتخابات بیان کرد: عده‌ای گفته اند که من از کسی حمایت می‌کنم که قطعاً دروغ است. اگر کسانی که با من ارتباط داشته یا دارند، در خصوص انتخابات مطالبی مطرح می‌کنند به من مربوط نیست و هرگونه انتسابی را تکذیب می‌کنم.
کد خبر 6095670
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود